ฉ ราชโก

[1]

สงฺฆติสฺโส ตโต อาสิ, อสิคฺคาโห มหีปติ;

สาสนสฺส จ รฏฺฐสฺส, วุทฺธิกาโม นเย รโตฯ

[2]

ฐานนฺตรํ ยถารหํ, ทตฺวา สงฺคณฺหิโส ชนํ;

ตทา ขุทฺทกราชสฺส, โมคฺคลฺลาโน จมูปติฯ

[3]

วสนฺโต โรหเณ สุตฺวา, สงฺฆติสฺสสฺส ราชตํ;

ขนฺธวารํ สยุทฺธตฺถํ, มหาคลฺเล นิเวสยิฯ

[4]

สงฺฆติสฺโส จ สุตฺวา ตํ, พลกายมเปสยิ;

ยุชฺฌิตุํ เตน ตชฺเชสิ, โมคฺคลฺลาโน มหพฺพโลฯ

[5]

ตโต หตฺถสฺสมาทาย, คนฺตฺวา รตฺติวิหารกํ;

พลํ โส สนฺนิปาเตนฺโต, วาสํ ตตฺเถว กปฺปยิฯ

[6]

ราชา สุตฺวา ปุนา’คนฺตฺวา, กทลฺลาทีนิวาตเก;

ยุชฺฌิตฺวา ตํ ปลาเปตฺวา, เปเสตฺวา พลมตฺตโนฯ

[7]

สยํ ปุรมุปาคญฺฉิ, โสปิ นฏฺฐํ สวาหินิํ;

ปุน ปากติกํ กตฺวา, กเรเหรมุปาคมิฯ

[8]

รญฺโญ เสนาปติ ปุตฺตํ, เปเสตฺวา โจรสนฺติกํ;

เยน เกนจิ เลเสน, สยํ ทุกฺขิว ทุมฺมโนฯ

[9]

อาตุโร วิย พาฬฺหํ โส, โหสิ มญฺจปรายโน;

ราชา สุตฺวา ปวตฺติตํ, อุปสงฺกมฺม ตงฺขเณฯ

[10]

มา ตฺวํ โสจิ กุมารสฺส, สมฺมาเนตฺวานุสาสิย;

หนฺท ตฺวํ นครํ รกฺข, นเต สกฺกา มยา สหฯ

[11]

ยุทฺธมณฺฑลมาคนฺตุํ, คิลานตฺตาติ โยชยิ;

อุพฺพาสิเต ชเน สพฺเพ, วิจฺฉินฺเน ราชโภชเนฯ

[12]

มหาปาฬิมฺหิ สมฺปกฺกํ, รญฺโญ โภชนมาหรุํ;

ราชา ทฺวิสฺวา’ติ นิพินฺโน, ยาว มนฺโท น เหสฺสติฯ

[13]

เอกฺโก ปีติ วิจินฺเตตฺวา, ยุทฺธาย สมาสา’คมา;

สทฺธิํ ปุตฺเตน อารุยฺห, หตฺถิํสนฺนทฺธวาหโนฯ

[14]

โถเกเนว พเลนาคา, ปาจินติสฺสปพฺพตํ;

เอวํ อุภยโต จูฬ-สงฺคาเม ปจฺจุปฏฺฐิเตฯ

[15]

เสนาปติสมิตฺตทฺทุ, ยุทฺธมารภิ ปจฺฉโต;

ปุตฺโต ทิสฺวา นรินฺทสฺส, ฆาเตสฺสามิ อิมํ อิติฯ

[16]

อาห ราชา นิวาเรสิ, มา เต รุจฺจิ พลํ อิทํ;

เนว สกฺกา’ธิวาเสตุํ, อติมนฺทํ หนิสฺสติฯ

[17]

ทุวินฺนํ พลกายานํ, ราชามชฺฌคโต อหุ;

ตโต เสนา ทฺวิธา’โหสิ, โจรเสนาปตีปติฯ

[18]

รญฺโญ นาโค มธุกวฺห รุกฺขจฺฉายํ สมาวิสิ;

ตทา ฉตฺตํ ปติตสฺส, สาขมาหจฺจ ภูมิยํฯ

[19]

โจรสฺส เสนา ตํ ทิตฺวา, หริตฺวา สามิโน อทา;

โส ตํ อุสฺสาปยิฉตฺตํ, ฐตฺวาปพฺพตมุทฺธนิฯ

[20]

ตทา ราชพลํ ราชา, นุนเมโสติ จินฺติย;

คนฺตฺวา ตํ ปริวาเรสิ, ราชา อาสิ ตเทกโกฯ

[21]

หตฺถิกฺขนฺธา ตโทรุยฺห-ปุตฺตํ’มจฺจญฺจ โสหทํ;

อุปาวิสิ สมีปมฺหิ, เมรุมชฺชรกานนํฯ

[22]

โมคฺคลฺลาโน ตโต ลทฺธ-ชโย วาหนมาทิย;

เสนาปติํจ มิตฺตทฺทุํ, ตสฺส ปุตฺตญฺจ ปาปินํฯ

[23]

อุปาคมฺม ปุรํ ราชา, อาสี ลงฺกา ตลาธิโป;

ตโต จินฺเตสิ ชีวนฺเต, สตฺตุมฺหิ น สุขํ อิติฯ

[24]

โส สุตฺวา ปุพฺพราชสฺส, ปุตฺโต เอตฺถาติ กุชฺฌิย;

อาณาเปสิ จ ตสฺสา’สุ, หตฺถปาทานิ ฉินฺทิตุํฯ

[25]

อุปกฺกมิ ตทา รญฺญา, อาณตฺโต ปุริโส ขเณ;

ฉินฺทิตุํ หตฺถปาทํ โส, กุมาโร โรทิ ทุมฺมโนฯ

[26]

ปูวขาทกหตฺถํ เม, ฉินฺเทยฺยํ เจ ตทา อหํ;

ขาทิสํ เตน ปูเวติ, หํ สุตฺวา ราชกมฺมิโกฯ

[27]

โรทิตฺวา ปริเทวิตฺวา, ราชาณาย ทุขทฺทิโต;

วามํ หตฺถญฺจ ปาทญฺจ, ตสฺส ฉินฺทิ นราธโมฯ

[28]

เชฏฺฐติสฺโส ปลายิตฺวา, รญฺโญ ปุตฺโต’ปโร อคา;

อญฺญโต มลยํ เทสํ, เมรุกนฺทรนามกํฯ

[29]

ราชา’ถ สสุตา’มจฺโจ, คนฺตฺวา เวฬุวนํ รโห;

โจทิโต ตตฺถ ภิกฺขูหิ, กาสาวานิ สมาทิยิฯ

[30]

ภิกฺขุเวสํ คเหตฺวาน, โรหณํ คนฺตุมานโส;

มณิหีรํ สมาคญฺฉิ, ตตฺรฐา ราชเสวกาฯ

[31]

สญฺชานิตฺวา ตโยเปเต, เตสํ ปาเทวรุชฺฌิย;

สาสนํ ตสฺส เปเสสุํ, ราชา สุตฺวา วิเสสโตฯ

[32]

ตุฏฺโฐ อาณาปยิ คนฺตฺวา, สีฆมาทาย เตชเน;

ตโต สีหคิริํเนตฺวา, ติสฺสงฺกํ นิรุปทฺทวํฯ

[33]

สีสํ คณฺหถ ตตฺเถว, รญฺโญ จ ตนยสฺส จ;

อมจฺจํ ปน ชีวนฺต-มาเนยฺยาถ มม’นฺติกํฯ

[34]

มนุสฺสา เอวมาณตฺตา, เต คเหตฺวา ตโยชเน;

เนตฺวา สีหคิริํกาตุํ, ยถาวุตฺตมุปกฺกมุํฯ

[35]

ตโต ราชสุโต อาห, ปุริเส กมฺมการเก;

สีสํ เม ปฐมํ เฉตฺวา, เทถ มยฺหํ สุขํ อิติฯ

[36]

ราชโปสา ตถา’กาสุํ, ปจฺฉาฉินฺทิํสุ ราชิโน;

สีสํ ปสฺสถ พาลานํ, กมฺมํ กมฺมวิทูชนาฯ

[37]

เอวํ อนิจฺจา โภคาหิ, อธุวา อสยํวสี;

ตตฺถ ลคฺคา กถํ นิจฺจํ, สุขํ โภ น คเวสถฯ

[38]

รญฺโญ สาสนมาหํสุ, อมจฺจสฺส หิเตสิโน;

ตํ สุตฺวาน หสิตฺวาน, อิทํ วจนมพฺรวิฯ

[39]

ฉินฺนสีโส มยา ทิฏฺโฐ, มยิ ชีวติ สามิโก;

ฐเปตฺวา หมฺปิ เสวามิ, อโห อญฺญญฺหิ สามิกํฯ

[40]

อิธ ตํ มารยิตฺวาน, ฉายํ ตสฺส หริสฺสถ;

อโห อญฺญาณกา ตุมฺเห, มญฺเญ อุมฺมตฺตกา อิติฯ

[41]

อิติ วตฺวาน โส ปาเท, คเหตฺวา สามิโน สยิ;

ตสฺส เต หรโณปายํ, อปสฺสนฺตา ยถา ตถาฯ

[42]

ตสฺสาปิ สีสํ เฉตฺวาน, มจฺจา อาทาย ตีณิ’ปิ;

รญฺโญ ทสฺเสตุมาหจฺจ, ราชา ตุสิตฺถ นิพฺภโยฯ

[43]

ทุฏฺฐเสนา ปติสฺสา’ทา, ตโต มลยราชตํ;

อสิคฺคาหกฐานมฺหิ, ตสฺส ปุตฺตํ ฐเปสิ จฯ

[44]

ถูปตฺตยมฺปิ ฉาเทสิ, วตฺเถหิ อหเตหิ โส;

ตถา ลงฺกาตเล สพฺเพ, ถูเปกาสิ มหุสฺสวํฯ

[45]

เกสธาตุญฺจ นาถสฺส, ทาฐาธาตุํ ตเถว จ;

มหาโพธิํ สสกฺกจฺจํ, มหาปูชาย สกฺกริฯ

[46]

สพฺพํ เวสาขปูชาทิํ, จาริตฺตํนุคตํ อกา;

ธมฺมกมฺเมน โสเธสิ, สพฺพํ สุคตสาสนํฯ

[47]

ปิฏกานญฺจ สชฺฌายํ, มหาปูชาย การยิ;

ลาภํ ทตฺวา ติเรเกน, ปูชยิตฺถ พหุสฺสุเตฯ

[48]

ภิกฺขูนํ ทีปวาสีนํ, สพฺเพสํ จีวรํ อคา;

อาวาเสสุ จ สพฺเพสุ, กถินํ อตฺถราปยิฯ

[49]

ปฏิมาโย จ กาเรสิ, ชิณฺณญฺจ ปฏิสงฺขริ;

โลณกฺเขตฺตญฺจ ปาทาสิ, สงฺฆสฺส ติสตาธิกํฯ

[50]

การปิฏฺฐิมฺหิ กาเรสิ, โมคฺคลฺลาน วิหารกํ;

วิหารา ปิฏฺฐิคามญฺจ, สคามํ วฏคามกํฯ

[51]

ตถา เจติยเคหญฺจ’-กาสิ รกฺขวิหารเก;

วิหารํ นํ พหุนฺนํ โส, โภคคาเม พหู อทาฯ

[52]

เอวํ ปุญฺญานี โส’กาสิ, อปฺปเมยฺยานิ ภูมิโป;

สมฺปตฺตีนมนิจตฺตํ, สรนฺโต ปุพฺพราชิโนฯ

[53]

ตทา เกนจิ โทเสน, กุทฺโธมลยราชิโน;

สริตฺวา ปุพฺพราชสฺส, กตํ เตน วิรูปกํฯ

[54]

อุปาเยน คเหตฺวาน, หตฺถปาทญฺจ เฉทยิ;

ตํ สุตฺวา โส อสิคฺคาโห, สปุตฺโต โรหณํคโตฯ

[55]

วสนฺโต ตตฺถ โส กตฺวา, หตฺเถ ชนปทํ ลหุํ;

เชฏฺฐสิสฺสมุปคญฺฉิ, นิลีนํ มลเย ฐิตํฯ

[56]

สทฺธิํ เตนสฆาเตนฺโต, รฏฺฐํ ชนปทํ ขเณ;

โทฬปพฺพตมาคมฺม, ขนฺธาวารํ นิเวสยิฯ

[57]

ราชา สุตฺวาน ตํ สพฺพํ, สนฺนทฺธพลวาหโน;

ขนฺธาวารํ นิเวเสสิ, คนฺตฺวา ตสฺเสว สนฺติกํฯ

[58]

ตทา ปชฺชรโรเคน, มนุสฺสาราชิโน พหู;

อุปทฺทุตา มตา อาสุํ, ตํ สุตฺวา โส อสิคฺคโหฯ

[59]

ยุทฺธมารภิเวเคน, รญฺโญ เสนาติทุพฺพลา;

ปภิชฺชิตฺวา ปลายิตฺถ, ราชาปจฺฉา ปลายิ โสฯ

[60]

ทิสฺวา เอกากินํ ยนฺตํ, สีหปพฺพตสนฺติเก;

อสิคฺคาโห มหาราชํ, มารยิตฺถ สปริสํฯ

[61]

โอหีนํ ปจฺฉโต เชฏฺฐ-ติสฺสมฺปิ ปน มาริตุํ;

สาสนํ ตสฺส เปเสสิ, เอหิ ราชา ภวาหีติฯ

[62]

โส ตญฺญตฺวา ปลายิตฺวา, นิวตฺโต มลยํ อคา;

กถญฺหิ ลทฺธํ กิจฺเฉน, รชฺชํโส เทติ เม อิติฯ

[63]

เอวํ โข ทลฺลนามํ โส, โมคฺคลฺลานํ นริสฺสรํ;

มาเรตฺวา ฉหิ วสฺเสหิ, สมฺปตฺตพลวาหโนฯ

[64]

อถา’คนฺตฺวา อสิคฺคาโห, อนุราธปุรํ วรํ;

ราชา หุตฺวา ปวตฺเตสิ, อาณาจกฺกํ มหีตเลฯ

[65]

ส สิลาเมฆวณฺณวฺโห, สงฺฆํ โพธิญฺจ วนฺทิย;

ถูปตฺตยญฺจ สกฺกาสิ, มหาปาฬิญฺจ วฑฺฒยิฯ

[66]

ปายาสํ’ทาสิ สงฺฆสฺส, สปฺปิผาณิตสงฺขตํ;

ฉาตเก อติกิจฺฉมฺหิ, ปริสฺสาวนเมว จฯ

[67]

สพฺพทาเนน สงฺคณฺหี, กปณทฺธิวณิพฺพเก;

ปูวมูลธนํจา’ทา, กุมารานํ มหาทโยฯ

[68]

วิหาเร อภเย พุทฺธํ, ปูชยิตฺถ สีลามยํ;

ชิณฺณญฺจ เคหํ ตสฺสา’กา, นานารตนจิตฺติกํฯ

[69]

โกลวาปิญฺจ ทตฺวาน, อารกฺขตฺถํ ชินสฺส โส;

ปูชํ สพฺโพปหาเรหิ, สพฺพกาลํ ปวตฺตยิฯ

[70]

เอวํ ตสฺมิํ มหีปาเล, วสนฺเต ปุญฺญภาชเน;

นายโก สิรินาควฺโห, เชฏฺฐติสฺสสฺส มาตุโลฯ

[71]

คนฺตฺวาน ปรตีรํ โส, อาทาย ทมิเฬ พหู;

อาคนฺตฺวา อุตฺตรํ เทสํ, คณฺหิตุํ ตมุปกฺกมิฯ

[72]

ราชาปิ สุตฺวา ตํ คนฺตฺวา, ยุชฺฌิตฺวา ราชมิตฺตเก;

คาเม หนฺตฺวาน ตํ เตน, ทมิเฬ สทฺธิมาคเตฯ

[73]

หตเสเส คเหตฺวาน, กตฺวา ปริภวํ พหุํ;

อทาสิ ทาเส กตฺวาน, วิหาเรสุ ตหิํ ตหิํฯ

[74]

เอวํสมฺปตฺตวิชเย, ปุรมาคมฺมภูมิเป;

สพฺพํ รฏฺฐํ วิโสเธตฺวา, วสนฺเต อกุโต ภเยฯ

[75]

ภิกฺขุโพธี สนาโม’ถ, วิหาเร อภยุตฺตเร;

ทุสฺสีเล พหุเล ทิสฺวา, ปพฺพชฺชาย นโวปิ โสฯ

[76]

ราชานมุปสงฺกมฺม, ธมฺมกมฺมมยาจถ;

ราชา เต เนว กาเรสิ, ธมฺมกมฺมํ วิหารเกฯ

[77]

ทุสฺสีลา นิหฏา เตน, สพฺเพ มนฺติย เอกโต;

รโห ตํ มารยิตฺวาน, ตํ กมฺมํ ปฏิพาหยฺยุํฯ

[78]

ราชา สุตฺวา ตทา กุทฺโธ, สพฺเพคณฺหิย เอกโต;

อกา โปกฺขรณี ปาเล, ฉินฺนหตฺเถ สพนฺธเนฯ

[79]

อญฺเญ ตตฺถ สตํ ภิกฺขู, ชมฺพุทีเป ขิปาปยิ;

สรนฺโต ตสฺส อุสฺสาหํ, ปริโสเธสิ สาสนํฯ

[80]

ภิกฺขู เถริยวาเท โส, กาตุํ เตหิ อุโปสถํ;

อาราเธตฺวา ปฏิกฺขิตฺโต, ปกุปฺปิตฺวา อนาทโรฯ

[81]

อกฺโกสิตฺวา จ ภาสิตฺวา, วาจาหิ ผรุสาหิ โส;

ภิกฺขู เต อกฺขมาเปตฺวา, ทกฺขิณํ เทสมชฺฌคาฯ

[82]

ตสฺส โส มหตา ผุฏฺโฐ, โรเคน มริสชฺชุกํ;

เอวํ นวหิ วสฺเสหิ, ปริจฺจชิ มหีตลํฯ

[83]

ตสฺส ปุตฺโต ตโต อคฺค-โพธิ นาโม กุมารโก;

อาสิ ราชาสิริสงฺฆ-โพธินาเมน วิสุโตฯ

[84]

กณิฏฺฐํ ภาตรํ มาณํ, โอปรชฺเช’ภิสญฺจิย;

ตสฺสา’ทา ทกฺขิณํ เทสํ, สโยคฺคพลวาหนํฯ

[85]

ราชา โส ปุพฺพราชูนํ, ปวตฺตํ น วินาสิย;

รฏฺฐํ ธมฺเมน ปาเลสิ, สงฺฆญฺจ พหุมานยิฯ

[86]

เชฏฺฐติสฺโส’ถ ตํ สพฺพํ, สุณิตฺวา มลเย ฐิโต;

อริฏฺฐํ คิริมาคมฺม, สงฺคเหสิ มหาชนํฯ

[87]

กตฺวา หตฺถคเต ปุพฺพ-ทกฺขิเณ สุสมานเส;

กเมน ปุรมาคนฺตุ-มารภิตฺถ มหาพโลฯ

[88]

ทาฐาสิว มมจฺจญฺจ, คเหตุํ ปจฺฉิมํ ทิสํ;

เปสยิตฺวา สยํ คาเม, วสิตฺถ สิริปิฏฺฐิเกฯ

[89]

ราชา นิสมฺม ตํสพฺพํ, อุปราชํ วิสชฺชยิ;

สพลํ ปจฺฉิมํ เทสํ, โส คนฺตฺวา ตํ ปลาปยิฯ

[90]

โปตกํว กุลาวมฺหิ, สกฺกา หนฺตุนฺติ ทารกํ;

มาเยตฺตํ อาคตํ ราชา, กุมารา’มจฺจ มคฺคหีฯ

[91]

เชฏฺฐติสฺสํปิ เอตํว, คณฺหิสฺสามีติ จินฺติย;

โถเกเนว พเลนาคา, นิราสงฺโกติวิกฺกโมฯ

[92]

เชฏฺฐสิสฺโสปิ ตํ สุตฺวา, สนฺนทฺธพลวาหโน;

สาคโร ภินฺนเวโลว, ราชเสนํ สโมตฺถริฯ

[93]

ราชเสนา ปภิชฺชิตฺถ, ราชา อารุยฺห กุญฺชรํ;

เอโก อญฺญาตเวเสน, ปลายิตฺวา ขเณน โสฯ

[94]

ฉฏฺเฐ มาสมฺหิ รชฺชมฺหา, นาวมารุยฺห สชฺชุกํ;

ชมฺพุทีปมคาหิตฺวา, ธนํ เทสญฺจ ญาตเกฯ

[95]

เชฏฺฐติสฺโส ตโต หุตฺวา, ปุเร ราชายถา ปุเร;

สพฺพํ กิจฺจํ ปวตฺเตสิ, ปริปาเลสิ สาสนํฯ

[96]

มหาทารคิริํ โส’ทา, วิหาเร อภยุตฺตเร;

มหาวิหารสฺสา’ทาสิ, มหาเมตฺตวฺหโพธิกํฯ

[97]

โคณฺฑิคามญฺจ ปาทาสิ, ราชา เชตวนสฺส โส;

มาตุลงฺคณกญฺเจว, คามญฺโจ ทุมฺพรงฺคณํฯ

[98]

มหานาคสฺส ปาทาสิ, ปธานฆรกสฺส โส;

กสฺสปสฺส คิริสฺสาปิ, อาหารํ อมฺพิลาปิกํฯ

[99]

คามํ กกฺขลวิตฺถิญฺจ, อทาเวฬุวนสฺส โส;

คงฺคามาติ วิหารสฺส, เกเหตํ คามกํ อทาฯ

[100]

อนฺตราคงฺคสวฺหสฺส, จุลฺลมาติกคามกํ;

มเยตฺติกสฺสปาวาเส, สหนฺน นครํ อทาฯ

[101]

กาฬวาปิ วิหารสฺส, อุทวฺหํ คามมาทิสิ;

เอเต จญฺเญจ โส โภค-คาเมหิ ปริปูรยิฯ

[102]

ชิณฺณํ สตสหสฺเสหิ, ตีหิ โส ปฏิสงฺขริ;

ภิกฺขูนํ ทีปวาสีนํ, ติจีวรมทาสิ จฯ

[103]

ชมฺพุทีปคตสฺสา’สุํ , รญฺโญ โสทริยา นรา;

ตตฺถ ตตฺถ นิลีนา เต, เทสํ หนฺตุมุปกฺกมุํฯ

[104]

สุตฺวา ตํ เชฏฺฐติสฺโส’ถ, กาฬวาปิํอุปจฺจ โส;

ยุชฺฌนฺโต เตหิ ตตฺเถว, วาสํ’กาสิ สวาหโนฯ

[105]

ปรตีรํ คโต ราชา, คเหตฺวา ทมิฬํ พลํ;

กาฬวาปิมุปาคมฺม, กาตุํ ยุทฺธมุปกฺกมิฯ

[106]

เชฏฺฐติสฺโสปิ สนฺนทฺธ พลกาโย ธนายุโธ;

ชมฺพุทีปํ คมาเปตฺวา, อมจฺจํ ทาฐสิวกํฯ

[107]

วมฺมิตํ คชมารุยฺห, ยุชฺฌนฺโต อตฺตโน พลํ;

โอหียมานํ ทิสฺวาน, อารุฬฺหํ อตฺตนา สหฯ

[108]

มหามจฺจวโจ เวทํ, สนฺเทสํ เม มเหสิยา;

อาโรเจหิ ยถากามํ, ปจฺฉา ตว กริสฺสติฯ

[109]

ปพฺพชิตฺวา มหาเทวี, สชฺฌายิตฺวา จ อาคมํ;

อภิธมฺมํ กเถตฺวาน, ปตฺติํ เทหีติ ราชิโนฯ

[110]

อิจฺเจตํ สาสนํ ทตฺวา, ทมิเฬ อาคตาคเต;

ยาว ยุทฺธํ นิหนฺตฺวาน, อายุมฺหิ ขยมาคเตฯ

[111]

เวฬุปฺปทมิฬํ นาม, ทิสฺวา ยุชฺฌิตุมาคตํ;

ตมฺพุลตฺถวิยํ หตฺเถ, รกฺขนฺโต ฉุริกํ ตทาฯ

[112]

ตโต นิกฺกรณิํ สมฺมา, คเหตฺวา สีสมตฺตโน;

เฉตฺวา หตฺถิมฺหิ อปฺเปตฺวา, ฉุริกํ โกสิยํ ขิปิฯ

[113]

อุคฺโฆสยิ มหาเสนา, มหามจฺโจปิ โส ตทา;

คนฺตฺวา’ภิโยคํ วตฺวาน, สีสจฺเฉทมฺหิ ราชิโนฯ

[114]

สนฺเทสํ เทวิยา วตฺวา, ตาย ปพฺพชฺชสาสเน;

สมาปิโต ภิธมฺมมฺหิ, สทฺธิมฏฺฐกถาย หิฯ

[115]

ธมฺมาสนา สโมรุยฺห, นิสีทิย มหีตเล;

เอหิ รญฺโญ มหาการํ, ทสฺเสหี’ติ นิโยชิโตฯ

[116]

นิสชฺช ปุรโต ตสฺสา, ฉินฺทิตฺวา สีสมตฺตโน;

ขิปิตฺวา ฉุริกํ อาห, เอวํ เทโว มโต อิติฯ

[117]

สา ตํ ทิสฺวา-ติโสเกน, ผาเลตฺวา หทยํ มตา;

เอวํ ปญฺจหิ มาเสหิ, ราชา โส ติทิวํ คโตฯ

[118]

เอวํ วิชิตสงฺคาโม, สตฺตโว อภิมทฺทิย;

รชฺชํ ปากติกํ กตฺวา, วิหรนฺโต ปุเร วเรฯ

[119]

อุปราชสฺส นาเมน, การิตสฺส ปน’ตฺตนา;

มหลฺลราชา สวฺหสฺส, ปธานฆรกสฺส โสฯ

[120]

อทฺธา คามทฺวยํ ราชา, หงฺการํ สามุคามกํ;

เกเหลฺลราชภาคญฺจ, สพฺเพปิ ปริจารเกฯ

[121]

ตถา เชตวนสฺส’ทา, มหามณิกคามกํ;

มเยตฺติกสฺสปาวาสํ, สาลคาเมน ปูชยิฯ

[122]

อมฺพิลฺลปทรํ จา’ทา, เจติยสฺส คิริสฺส โส;

ปุลตฺถินคเร กาสิ, มหาปานาทิ ทีปกํฯ

[123]

อมจฺจา ตสฺส มาเรสุํ, มาณวฺหํ ยุวราชกํ;

อนฺโตปุเร’ปรชฺฌิตฺวา, ทตฺวาปิ สมเมตฺติกํฯ

[124]

ตโต กสฺสปนามํ โส, กณิฏฺฐํ สกภาตรํ;

ปาเลนฺโต สนฺตติํ ราชา, โอปรชฺเช’ภิเสจยิฯ

[125]

มาณสฺส มรณํ สุตฺวา, คเหตฺวา ทมิเฬ ลหุํ;

ทาฐาสิโว สมาคญฺฉิ, คามํ ตินฺติณี นามกํฯ

[126]

ตสฺสาคมนมญฺญาม, นิกฺขมิตฺวา สวาหโน;

ยุชฺฌนฺโต ทฺวารเส วสฺเส, ชมฺพุทีปํ ปลาตวาฯ

[127]

ปหาย สพฺพํ คจฺฉนฺโต, สญฺญาณตฺถาย อตฺตโน;

เอกาวลิํ คเหตฺวาว, เอกากี โส หิ นิกฺขมิฯ

[128]

เอกาวลิํ วินาเจว, ราชา หุตฺวา ยถาวิธิํ;

อหุ ทาโฐปติสฺโสติ, วิสุโต ธรณี ตเลฯ

[129]

อิตโร ลทฺธโอกาโส, รชฺชมคฺคหิ ยุชฺฌิย;

อญฺญมญฺญํ ปลาเปสุํ, เอวํ เต อนฺตรนฺตราฯ

[130]

เอวํ อุภินฺนํ ราชูนํ, สงฺคาเมนา’ภิปีฬิโต;

โลโก อุปทฺทุโต-สพฺโพ วิหีนธนธญฺญวาฯ

[131]

ทาโฐปติสฺโส นาเสสิ, สพฺพํ ปุพฺพกราชูนํ;

คณฺหี ตีสุ นิกาเยสุ, สารํ ธาตุฆเรสุ จฯ

[132]

สุวณฺณปฏิมาโย โส, สุวณฺณํ คณฺหิ ภินฺทิย;

โสณฺณมาลาทิกํ สพฺพํ, ปูชาภณฺฑํ นิรากริฯ

[133]

ถูปาราเม ตถาคณฺหิ, โสวณฺณํ ถุปิกํ ฆเร;

มหคฺฆรตนากิณฺณํ, ฉตฺตํ ภินฺทิตฺถ เจติเยฯ

[134]

มหาปาฬิมฺหิ นาวาโย, ทมิฬานํ สทาปยิ;

ราชเคหา นิฌาเปสุํ, สทฺธิํ ธาตุฆเรน เตฯ

[135]

ปจฺฉา วิปฺปฏิสารี โส, เทเสตุํ, ปาปมตฺตโน;

กาเรสิ สห โภเคน, สากวตฺถุวิหารกํฯ

[136]

ภาคิเนยฺโยปิ รตน-ทาโฐ อิติ ชเน สุโต;

มหาทีปาโท หุตฺวาน, สโภโค ตมุปฏฺฐหิฯ

[137]

อคฺคโพธิมฺหิ สมฺปตฺเต, รชฺชํ ยุทฺธพเลน จ;

กสฺสโป ยุวราชา โส, เสนํ รกฺขิตุมตฺตโนฯ

[138]

ทุปฺปญฺโญ สหสา เภตฺวา, ถูปารามมฺหิ เจติยํ;

เทวานํปิยติสฺเสน, ขุทฺทราเชน เจว หิฯ

[139]

ปุพฺพเกหิจ ราชูหิ, ปูชิตํธนสารกํ;

อคฺคเหสิ ทุนฺนิตีหิ, ปาปเกหิ ปุรกฺขโตฯ

[140]

ทกฺขิณสฺส วิหารสฺส, เจติยํ ปริภินฺทิย;

อคฺคเหสิ ธนํ สารํ, เอวมญฺเญปิ ภินฺทยิฯ

[141]

เอวํ กโรนฺตํ ตํ ราชา, ทุนฺนิติกปุรกฺขตํ;

นาสกฺขิ กิร วาเรตุํ, อโห ปาปา นิวาริยาฯ

[142]

ตํ วาเรตุ มสกฺโกนฺโต, ถูปารามมฺหิ เจติยํ;

ภินฺนํ เตน สกาเรสิ, สหสฺเสน สมงฺคลํฯ

[143]

ตทา ทาโฐปติสฺเสน, อคฺคโพธิ นริสฺสโร;

ชิโต โรหณเมวา’คา, สชฺเชตุํ พลวาหนํฯ

[144]

ตตฺร ฐิโต โสฬสเม, วสฺเส พฺยาธิหโต มโต;

ตทา ตสฺส กณิฏฺโฐ โส, ยุวราชาปิ กสฺสโปฯ

[145]

ทาโฐปติสฺส ราชานํ, ชมฺพุทีปํ ปลาปิย;

เอกรชฺชมกาเทสํ, มกุฏนฺตุ น ธารยิฯ

[146]

สาธูนํ สงฺคเมเน’ส, หุตฺวา วิปฺปฏิสารโก;

นาสํ ปาปสฺส กมฺมสฺส, กริสฺสามีติ จินฺติยฯ

[147]

ปุปฺผาราเม ผลาราเม, วาปิโย’ปิ จ การยิ;

มหาเจติตฺตยญฺจาปิ, มหาปูชาหิ สกฺกริฯ

[148]

ถูปารามญฺจ ปูเชตฺวา, เอกํคามญฺจ ตสฺสทา;

สพฺพาคมิยภิกฺขูหิ, ธมฺมํเทสาปยิตฺถ จฯ

[149]

กตฺวา มริจวฏฺฏิมฺหิ, ปาสาทํ สุตฺถิรํ ตหิํ;

วาสยิตฺถ มหาเถรํ, นาคสาล นิวาสิตํฯ

[150]

ตตฺรฏฺฐํ ตมุปฏฺฐาย, ปจฺจเยติ จตูหิ’ปิ;

อภิธมฺมํ กถาเปสิ, สทฺธิมฏฺฐกถาย โสฯ

[151]

นาคสาลกมาวาสํ, กตฺวา ตสฺเสว’ทาสิ โส;

มหานิฏฺฐิลคามญฺจ, ปจฺจยตฺถาย ตสฺส’ทาฯ

[152]

อถ ทาโถปติสฺโส โส, ชมฺพุทีปา อิธาคโต;

มหนฺตํ พลมาทาย, กโรนฺโต เตน อาหวํฯ

[153]

กสฺสเปน สุสนฺนทฺธ-วาหเนน ตโต มริ;

ทฺวาทสาสุํ กิเรตสฺส, ราชภูตสฺส หายนาฯ

[154]

ตสฺส ทาโฐปติสฺสสฺส, ภาคิเนยฺโย สนามโก;

ชมฺพุทีปํ ปลายิตฺถ, ภีโต ตมฺหา มหารเณฯ

[155]

เอวํ อนิจฺจา วต สพฺพโภคา,

สุทุลฺลภา เจว ขเณว โสภา;

ตสฺมาหิ เอเตสุ รติํ วิหาย,

ภเวยฺย ธมฺมาภิมุโข หิเตสีฯ

สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส

ฉ ราชโก นาม

ทฺวิจตฺตาลีสติโม ปริจฺเฉโทฯ

เตจตฺตาลีสติม ปริจฺเฉท